Vervolg

PRIDE

Voor de zekerheid had ze haar wekker op de zachtste stand gezet. Zo zou haar vader niet wakker worden. Al was het alarm niet nodig geweest, ze had door de zenuwen geen slaap kunnen vatten. Ze had naar het plafond gestaard tot de avond was verdwenen en de nacht was gekomen. ‘Miriam,’ zo zei haar vader vaak, ‘een enkele misstap zorgt voor een dubbele tegenslag.’ Ze had voor één keer goed geluisterd. Zachtjes glipte ze door de voordeur – de spuitbus met verf verstopt in haar tas – en nog stiller sloop ze over de trappen. Vooral de buurvrouw op de vierde bezat tot haar eigen verdriet gevoelige oren; dat had ze eindeloos vaak aan Miriam verteld. De nacht rook anders dan de dag. Het was ook stiller. Ze had de deur al losgelaten, nu omkeren zou niet meer kunnen. Kom! Met een paar stevige stappen was ze bij haar stukje asfalt. Van boven had ze het zo voor zich gezien; op grote hoogte is het makkelijk dromen. Met haar neus op de straat was het anders. Toch schudde ze de bus en begon ze aan haar woorden. Met geoefende hand ging ze letter voor letter van rechts naar links. ‘Wat doe jij?’ De grootste van de groep stapte op haar af alsof hij haar broer was. Ze had hen niet aan horen komen. ‘Gaat je niets aan,’ zei ze vanaf haar hurken. Voor de zekerheid schoof ze haar schouders naar achter en stak ze haar kin in de lucht. Laat zien dat je er bent, dat leerde haar moeder haar lang geleden, toen alles nog anders was. Ze liet de jongens, ze was hier niet voor hen. Kleine kans bovendien dat zij konden lezen wat ze op het asfalt schreef. Klaar! In keurig Arabisch – haar vader zou er nog trots uit kunnen peuren – stond er: Papa, ik moet je zeggen dat ik van meisjes houd. Miriam holde terug naar haar flat, kinderlijk bang dat de nacht in haar kuiten zou bijten.

GRACELAND

Wat kan ik zeggen? Er moeten meer momenten zijn geweest. Ik herinner me alleen dit.

De rit naar de Zwitserse Alpen. Het duurde 9 uur. We reden in onze grijze Renault Nevada. De auto droeg ons over het asfalt. We geraakten steeds verder weg van huis. Alles verliep zo gestroomlijnd als de auto zelf. In de verte verschenen de eerste bergen. Over de speakers klonk Paul Simon. Ik had het voor mijn vader uitgezocht. Hij vond het een leuk verjaardagscadeau.

Het moet zo zijn geweest dat de muziek in onze wielen zat, ik zag mijn vaders wijsvinger ritmisch tikken op het stuur, ook de vaten in mijn moeders nek klopten rustig mee, en ik was de girl in the bubbele want we gingen op wintersport, zoals ook andere gezinnen deden, en mijn zus en ik zouden worteltjesbruin worden met zo’n witte wasberenbril – These are the days of miracle and wonder, and don’t cry baby, don’t cry – we hadden de Cosmo’s op de achterbank uitgelezen en alle proefmonstertjes eerlijk verdeeld; she’s got diamonds on the soles of her shoes.

Buiten schijnt de zon. Papa draait het casettebandje om. We liggen op koers.

We zoeven verder op de muziek en er heerst in onze kooi van Faraday een opgewektheid die we niet gewend zijn van elkaar – I don’t want no part of this crazy love – en dan legt mijn moeder heel even haar hand op de arm van mijn vader en ik kan de tijd voelen van before you was born dude, when life was great, ik kan hen zien en waar ik vandaan kom – well that was your mother and that was your father.

Je neemt jezelf altijd mee op reis. Dat waren wij even vergeten. Eenmaal uitgestapt verwelkomde de middelpuntvliedende kracht ons. Why am I soft in the middle now, while the rest of my life is so hard?

Thuis beoefenden wij gedurende de dag een choreografie van duiken, wegdraaien en omrollen om contactmomenten te vermijden, maar het avondeten was een fuik van struikelelastiek waarin je ondanks al je behendigheid bleef steken, en dat was natuurlijk in Zwitserland niet anders; wij waren al over ons hoogtepunt heen voordat we op die besneeuwde toppen stonden.

Ik gaf ook Rythm of the Saints. Dat was een laffe herhaling van zetten.

Het betrof een ander continent, een ander ritme – het was dezelfde goede muziek vond ik verwachtingsvol, The Obvious Child, maar mijn vader vond het minder goed – nog steeds wel goed hoor, maar minder – niets bewoog meer mee – hoe zou dat ook kunnen? – onze onderdelen waren uit elkaar gehaald, waren ons als los zand onbedoeld – of misschien door sommigen van ons opzettelijk, daar wil ik van af zijn – door de vingers geglipt, er was geen snelweg meer, geen wielen: het was allemaal met een verwoestend schrapen tot stilstand gekomen, de brokstukken allang weggesleept.

Het gaat niet om de bestemming. Het gaat altijd om de reis. Ik leerde dat pas later. Het had iets met Ithaka te maken. De onze duurde 43 minuten, 12 seconden.

GELUK

Mijn geluk is gebroken. Ik kijk ontsteld naar het glazen lijstje waar ik al zestien jaar een klavertjevier in koester. Het klavertje moet tijdens mijn verhuizing tussen de glasplaatjes zijn gaan schuiven. Nu hangt het zielig gekapseisd links onder in de lijst. Er is een blaadje afgebroken.

Komt het door het gebroken klavertje dat ik mijn fietssleutel op straat verloor?

Dat die meeuw op boven op mijn zwarte laarsje scheet?

Dat ik bij het splitsen van het ei de dooier niet ving waardoor die in de openstaande besteklade gleed?

Nee, wacht even, dat is klein leed – al heb ik wel echt een problematische relatie met vloeibaar ei. Het grote leed moet vast nog komen. Dat ik chronisch ziek word, of nog erger een van mijn kinderen.

Dat mijn roman alsnog gerecenseerd wordt, maar dan heel slecht.

Dat ik die nieuwe opdracht niet binnensleep en alle komende klussen ook niet.

Dat de dingen die ik voor lief nam in het leven ineens niet meer zo vanzelfsprekend zijn. Gebroken geluk.

Ik schud triest met het lijstje en moet denken aan het verhaal van Max Veldhuis, ‘Klein-Mannetje vindt het geluk’, dat ik eindeloos aan mijn dochter voor moest lezen. Het mannetje vindt een klavertjevier en er overkomt hem allemaal ellende, maar hij weet zeker dat het zonder klavertje allemaal nog veel erger was geweest. Wat is de kracht van klaver?

Ik kreeg het klavertje van een man die mij zestien jaar geleden wel zag zitten, maar ik wees hem af en koos, naar zo bleek, voor mijn aanstaande ex. Was dat ongelukkig? Had ik met die ander wel het geluk vast weten te houden?

Ik sta op en ga op zoek naar de secondelijm.

Vorige week ontmoette ik iemand die, zacht gezegd, nogal magertjes in zijn geluksgevoel zat. Kijk, wilde ik zeggen, de zon schijnt en daar bloeit de eerste krokus, pak mijn hand en loop een stukje met mij mee, dan laat ik je de schoonheid zien. Wat uiteraard niet werkte.

Met de secondelijm nagel ik het grijze klavertje – ooit was het groen en vers geplukt – vast op de glasplaat, het losse blaadje ondersteboven zwevend in de lucht.

Geluk laat zich niet inlijsten en aanwijzen evenmin. Zelf vormgeven staat ons daarentegen nog altijd vrij.